YOZGAT
Yozgat, İç Anadolu Bölgesi’nin Orta Kızılırmak bölümünde yer alan, zengin tarihi ve kendine özgü kültürüyle öne çıkan bir şehirdir. Coğrafi konumu itibarıyla plato arazilerine sahip olan Yozgat, aynı zamanda önemli bir tarım ve hayvancılık merkezidir.
Tarihi Geçmiş
Yozgat, Anadolu’nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. Bölgede yapılan kazılar, Yozgat topraklarının 5000 yıl öncesine dayanan köklü bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir. Özellikle Alişar Höyüğü‘nde yapılan araştırmalar, Hititlerin Anadolu’daki önemli yerleşim yerlerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Yozgat aynı zamanda Galatların da ata yurdu olarak bilinir.
Osmanlı döneminde Bozok adıyla anılan bölge, 16. yüzyılda buraya yerleşen Bozok Türkmenleri tarafından bu ismi almıştır. Yozgat ismi ise 1927 yılında resmi olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Coğrafi Yapı
Yozgat, İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğu kesiminde yer alır. Genellikle plato ve düzlüklerden oluşan bir arazi yapısına sahiptir. İlin kuzey kısımlarında Karadeniz ikliminin etkileri görülse de genel olarak İç Anadolu’nun yarı kurak karasal iklimi hakimdir. Bu nedenle yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve kar yağışlı geçer.
Ekonomi ve Yaşam
Yozgat ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Halkın büyük çoğunluğu bu sektörlerde istihdam edilmektedir.
Tarım ve Hayvancılık
Yozgat, “Türkiye’nin tahıl üretimine önemli katkıda bulunur. Başlıca tarım ürünleri arasında buğday, arpa ve çavdar ilk sıralarda yer alır. Tarım ürünleri arasında mercimek, nohut, ayçiçeği ve şeker pancarı ekimi de önemli bir yer tutar.
Hayvancılıkta ise daha çok mera hayvancılığı yaygındır. Koyun, sığır ve keçi yetiştiriciliği önemli geçim kaynakları arasındadır.
Sanayi ve Madencilik
Yozgat sanayisi daha çok küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşur. Gıda ve mobilya sanayisi öne çıkmaktadır. Akdağmadeni ilçesinde kurşun ve çinko, Sorgun ilçesinde ise kömür yatakları vardır. Ayrıca, Sarıkaya, Sorgun, Saraykent ve Yerköy’de bulunan jeotermal kaynaklar jeotermal seralarda kullanılarak tarıma önemli bir çeşitlilik getirebilir.
Kültür ve Turizm
Yozgat, tarihi mekanları, doğal güzellikleri ve yöresel mutfağıyla ziyaretçilere farklı deneyimler sunar.
Yozgat yöresinde gezilecek yerler
- Yozgat Çamlığı Milli Parkı: Türkiye’nin ilk milli parklarından biri olan Yozgat Çamlığı, piknik ve doğa yürüyüşü için ideal bir alandır.
- Kerkenes Harabeleri: Sorgun yakınlarında bulunan bu alan, Frigler dönemine ait kalıntıları barındırır.
- Yozgat Saat Kulesi: 1908 yılında inşa edilen kule, şehrin simgelerindendir.
- Çapanoğlu Camii: Osmanlı mimarisinin güzel örneklerinden biri olan cami, 1779 yılında yapılmıştır.
- Tavium Antik Kenti (Büyüknefes): Hititler döneminden kalma kalıntılarıyla önemli bir tarihi alandır.
- Sarıkaya Kaplıcaları (Roma Hamamı): Tarihi Roma Hamamı ziyaretçilerin ilgisini çeker.
- Akdağmadeni Ormanları: Geniş orman alanı, temiz havası ve doğal güzellikleriyle dikkat çeker. Piknik, yürüyüş ve kamp için uygundur.
- Kazankaya Kanyonu: Doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık ve macera tutkunları için eşsiz bir doğal güzelliktir.
Yöresel Lezzetler
Yozgat mutfağı, İç Anadolu’nun zengin çeşitliliğini yansıtır. Yozgat mutfağının meşhur lezzetleri arasında şunları görürüz:
- Testi Kebabı (Desti Kebabı): Yozgat’ın en bilinen yemeklerinden biri olan testi kebabı, tandırda pişirilen et yemeğidir. Özel toprak testilerde sebze ve etin ağır ateşte uzun süre pişirilmesiyle yapılır. Sunumu ve lezzetiyle unutulmaz bir deneyim sunar.
- Arabaşı: Özellikle kış aylarında tüketilen arabaşı, kendine has çorbası ve hamuruyla öne çıkar. Acılı çorbası ve hamurun birlikte tüketilmesiyle bilinir.
- Madımak: Bahar aylarında toplanan İç Anadolu’ya özgü madımak otundan yapılan yemek, sağlıklı ve hafif oluşuyla sofralarda yer bulur.
- Düğürcük Çorbası ve Helle Çorbası: Buğday ve nohut gibi malzemelerle hazırlanan, yöreye özgü çorbalardır. Hem besleyici hem de lezzetlidir.
- Parmak Çöreği ve Mayalı Bazlama: Yozgat’a özgü ekmek ve hamur işleri, köy fırınlarında geleneksel yöntemlerle üretilir.
- Çap Çup Mantı: Farklı bir mantı çeşididir. İç harcı ve sosu yöreye has olduğundan dolayı diğer mantılardan farklı hazırlanır.