Seyhan Nehri üzerine kurulmuş halk arasında Taşköprü olarak anılan Roma Köprüsü halen ihtişamlı bir şekilde ayakta…
Önce Seyhan Nehrini tanıyalım:
Seyhan Nehri Kayseri Pınarbaşı Uzunyayla’dan doğan Zamantı Irmağı ile Kayseri Sivas il sınırlarında bulunan Tahtalı dağlardan doğan Göksu’nun birleşmesi ile oluşur. Uzun bir yolculuk yapar ve Adana ilimizden geçip Akdeniz’e dökülür. Uzunluğu 560 km.dir. Gelen coşkulu sular kentin hemen yanı başında kurulan Seyhan Barajında toplanır. Önce elektrik üretilen su kanallar vasıtası ile sulamada kullanılır. Bazen nehre çok az su verilir.
Taşköprü: 4. Yüzyıl yapısıdır. 319 metre uzunluğunda 13 metre yüksekliğindedir.
Orijinali 21 gözlüdür. Günümüzde ise 14 gözü ayakta kalmıştır.
Köprünün her iki tarafında olan gözler nehrin taşıdığı çamurlar ile 18. yüzyıldan sonra dolmaya başlar. Zamanla nehrin suyunun azalması sonucu nehirde daralma görülür. Nehir dışında kalan gözlerin bir kısmı zamanla toprak altında kalır bir kısmı da halk tarafından son ikiyüz yıl içerisinde parça parça sökülerek başka yerlerde yapı malzemesi olarak kullanılır. Bugün ne kadar kısım söküldü, ne kadar kısım toprak altında halen mevcut bilinmiyor. Biz sadece 14 göz görebilmekteyiz.
Köprünün ilk yapılış tarihi ise biraz karışık. Bizim kaynaklarımız Taşköprüyü 4. yüzyıl eseri olarak gösterirlerken Almanya’da hazırlanmış güvenilir gezi rehberi “Knaurs Kulturführer” köprünün 2. yüzyıl Hadrianus dönemi eseri olduğunu yazar.
Bazı sahasında otoriter sayılan web sayfalarında çok kafa karıştırıcı bilgiler ile karşılaştım. Bu sayfalarda köprünün 4. yüzyılda 385 yılında Roma imparatoru Hadrianus(!!!) tarafından yaptırıldığı yazar. Roma İmparatoru Hadrianus 117 – 138 yılları arasında hüküm sürer. 385 yılında ise Roma imparatorluğunun tahtında 1. Theodosius vardır. Böyle bir hata ancak gelen bilgileri kontrol etmeden yazma sonucu olur diye düşünüyorum. Eğer böyle bir yazı okursanız unutmayın Hadrianus 2. Yüzyılda yaşar, 4. yüzyılda yapılan bir köprüde dahli olamaz. Eğer köprüyü Hadrianus yaptırdı ise o zaman da köprü 2. yüzyıldandır demek gerekir. 🙂
Taşköprü Bizans döneminde, Abbasiler döneminde ve Osmanlı Devleti döneminde birkaç kez tamir edilir. Osmanlı dönemindeki iki büyük tamirat 1. Abdülhamit ve 2. Abdülhamit zamanında yaptırılır.
Roma döneminde Taş köprünün her iki ucunda da birer geçiş kapısı vardır. Köprüden geçişler kontrollüdür. Yani geçecek kişiler karşıya geçiş nedenini açıklamak zorundadır… Bugün o kapılardan herhangi bir eser kalmamıştır.
Yakın zamana kadar ağır tonajlı araçların üzerinde gitmelerine rağmen köprü sapasağlam ayakta kalmıştır. Şu anda araç trafiğine kapalı olan köprü son kez restore edilmiştir.