GAGİK KİLİSESİ
Gagik Kilisesi – Surp Gregor Kilisesi
Önce kilisenin tanıtım tabelasını aktarıyorum.
1. Gagik ya da Aziz Gregor kilisesi adıyla anılan yapı 1. Gagik tarafından 1001 yılında Büyük Katedralin mimarı olan Trdat’a yaptırılmıştır. Bu yapının içinde 20. Yüzyılın başında yapılan kazılar sırasında Kral Gagik1’in 2,25 m. yüksekliğindeki müslüman sarığı ve kaftanı giymiş taş heykelinin bulunduğu kayıtlara geçmiştir.
Gagik Kilisesi isminden de anlaşılacağı üzerine 995 – 1000 yılları arasında 1. Gagik tarafından yaptırılır ve Aziz Gregor Lusarowitsch’e ithaf edilir. Mimarı Katedrali yapan Trtad ustadır. Ani’de Aydınlatıcı Gregor Lusarowitsch’e ithaf edilen 3 kilisenin en büyüğü bu kilisedir.
1. Gagik Zwarthnotz’ta dünyanın en eski ve en güzel kilisesi olarak bilinen 642 yılında yapılan ve 10. Yüzyıl başlarında bir deprem ile yıkılan Vagarşabat Kilisesinin benzerini burada kurmak ister. Zwarthnotz’daki kilise iki bölümlü bir kilise ve daha sade görünümünde idi. Gagik buraya 3 katlı, 4 apsisli dairesel bir kilise yaptırır.
Çok basamaklı payelerin desteklediği bir bina yapılır.
Farklı tasarımlarda 4 sütun kubbeyi taşır ve sütunlar arası apsislere ayrılır.
Doğu Apsisi altar bulunduğu için biraz büyükçe yapılmıştır. Bina dışardan Kör kemerler ile süslenir. Kiliseye Batıdan, kuzeyden ve güneyden olmak üzere 3 kapıdan girilir. 
Gagik kilisesi kubbenin büyüklüğü ve ağırlığını uzun süre taşıyamaz ve 12. yüzyılın sonunda kubbe çöker. Birkaç kez tamir edilmek istenir, 1245’lerden sonra ise kentte Moğol yağmalarının verdiği sıkıntıdan dolayı tamir etme imkanı olmaz. Ardından gelen depremlerle de yapı daha çok tahrip olur. Aninin terkedilmesi ile zamanın içerisinde kaybolur.
1904-1906’daki Ras kazıları esnasında kilise ve çevresi kazılır. Kazılar esnasında Kral Gagik’in elinde kilisenin modelini tuttuğu büyükçe bir heykeli bulunur. İlginç olan ise Kral Gagik’in heykeli sarıklı ve kaftanlı yapılmıştır… Heykelin resmini internetten kopyalayıp buraya koyuyorum.
———————
Sayfayı okumaya misafir olduğunuz için teşekkür ederim.
Herkese kendi hayat felsefesine göre mutluluklar diliyorum.
Saygılar, selamlar
Rehber Muammer Çelik
* Yukarıdaki bilgiler pek çok sayıda yazı, makale, kitap taramaları sonunda ortaya çıkmıştır.
Her türlü görüşlerinize, eleştirilerinize ve önerilerinize açığım.
Telefon numaram: 0532-2643999 e-mail adresim: rehbermuammer@gmail.com